Vacatureteksten: de top 10 jeukwoorden

In een vorig blog bespraken we al eens dat arbeidsvoorwaarden veel duidelijker beschreven moeten worden in vacatureteksten. Nu blijkt uit uitgebreid onderzoek door taalkundigen van de Harvard Business School dat recruiters niet echt uitblinken in originaliteit als het om hun vacatureteksten gaat. Sommige begrippen worden ondertussen zo veel gebruikt dat ze inmiddels in de categorie ‘jeukwoorden’ zijn beland. ‘Passie’ staat wat dat betreft met stip op nummer één. Op vacaturesite Indeed is ‘passie’ inmiddels goed voor ruim 60.000 (!) hits.

Het gebruik van het woord ‘passie’ in vacatureteksten is, zo constateren de onderzoekers, de afgelopen twee decennia bijna vertienvoudigd. Het advies van de analisten aan recruiters? ‘Schrap ‘passie’ bij deze definitief uit je vocabulaire! Het is niet alleen een jeukwoord, maar zegt ook nog eens bar weinig over de geschiktheid van de kandidaat. Het woord nodigt bovendien uit tot leugenachtig gedrag: kandidaten die beweren een passie te hebben voor belastingwetgeving, om maar eens een voorbeeld te noemen, kun je simpelweg niet serieus nemen.’

Hieronder vind je een totale Top 10, inclusief uitleg van de onderzoekers waarom je juist deze woorden en begrippen voortaan maar beter uit je vacatureteksten kunt weglaten.

Vragen om passie kan mensen afschrikken. Dat is toch het laatste wat je in deze krappe arbeidsmarkt wilt? Betekent het dat de werkgever meer van de sollicitanten verwacht dan in de functieomschrijving vermeld staat en dat ze geen nee kunnen zeggen tegen nieuwe opdrachten? Stop ermee! Door passie te eisen in vacatureteksten, houd je de mythe in stand dat alleen mensen met een diepe passie geschikt voor hun werk zouden zijn.

Ook zo’n nietszeggende term. Iedere werkgever heeft liever een kandidaat die van aanpakken weet dan iemand met luiheid als belangrijkste eigenschap. Schrap dit holle begrip en leg in plaats daarvan aan de hand van duidelijke voorbeelden uit wat er precies van de ideale kandidaat wordt verwacht.

Het is duidelijk dat je, net als al je collega recruiters, medewerkers zoekt die initiatief tonen, maar dit begrip is wel erg vaag. Toon zelf enige pro activiteit en geef voorbeelden van situaties waarin verwacht wordt dat de ideale werknemer op eigen initiatief actie onderneemt.

Ook weer zo’n suf en totaal overbodig woord dat in vrijwel iedere vacaturetekst opduikt om aan te geven hoe het bedrijf in kwestie in elkaar steekt. Iedere kandidaat weet toch dat er weinig bedrijven zijn waar medewerkers de hele dag stilzitten? Ook hier is het beter om via voorbeelden concreet uit te leggen wat je precies met dit woord bedoelt.

Deze omschrijving voor de filosofie die helpt om organisaties en teams zich zo wendbaar mogelijk te organiseren, wordt in vacatureteksten vooral gebruikt door recruiters die er trots op zijn hun managementcursus met succes afgerond te hebben. Dit begrip is beter te vervangen door helder te beschrijven wat er met dit woord nu eigenlijk precies van de toekomstige werknemer wordt verwacht. Richt je dus eerder op de wendbaarheid en wat daarbij komt kijken.

Werknemers die alles kunnen? Die zijn net zo zeldzaam als tropische stormen in het poolgebied. Het is dus vrij onzinnig om hierom te vragen. Het is daarom dan ook veel beter om in de vacaturetekst de gewenste vaardigheden te specificeren. De kans dat je daarmee de juiste kandidaat binnen hengelt, wordt dan een stuk groter.

Wel eens een vacaturetekst gezien van een bedrijf dat slechte arbeidsvoorwaarden biedt? Nou dan! Vergeet dit containerbegrip en zeg in plaats hiervan gewoon wat de sollicitanten van het bedrijf in kwestie kunnen verwachten. De een hoopt vurig op een dertiende maand, terwijl voor de ander gratis lunches of wekelijke borrels de doorslag kunnen geven.

Ook weer zo’n cliché dat je beter meteen overboord kunt kieperen. Beter is om aan te geven wat voor een mentaliteit wél gewenst is. Zoek je iemand die af en toe zonder tegenspartelen een uurtje langer werkt, of een kandidaat die in geval van nood ook ’s nachts uit bed gebeld kan worden?

Hiermee hebben we opnieuw zo’n veel te breed begrip te pakken dat om specificatie vraagt. Moeten sollicitanten presentaties geven bij klanten, of is het juist belangrijk dat ze vooral over vaardigheden op het gebied van schriftelijke communicatie beschikken? Vaak wordt met dit begrip hoofdzakelijk bedoeld dat de ideale kandidaat uitstekend met collega’s weet te communiceren. Wat je ook bedoelt; het is veel beter om dit gewoon te zeggen.

De eerste kandidaat die in een bedrijf per direct op een dood spoor wil belanden, moet nog geboren worden. Iedereen wil toch doorgroeien? Kies in plaats voor dit lege woord voor duidelijkheid in de vorm van concrete functies of salarisgroepen die bij goed functioneren in het verschiet kunnen liggen.

Het veelvuldig gebruik van jeukwoorden is overigens geen exclusieve gewoonte van recruiters; ook sollicitanten beschikken volgens onderzoekers die tienduizenden cv’s analyseerden over een riante jeukwoordenschat. Termen waarmee ze potentiële werkgevers het meest bestoken, en dus het minste indruk maken, zijn ‘flexibel’, ‘stressbestendig’, ‘klantgericht’, ‘enthousiast’, ‘teamspeler’ en ‘gepassioneerd’.