Minister zet veranderingen arbeidsmarkt in gang

Ruim drie jaar na de aanbevelingen van de commissie Borstlap heeft minister Karien van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid gisteren via een kamerbrief het wetgvevingstraject in gang gezet dat uiteindelijk moet leiden tot ‘een beter werkende arbeidsmarkt’. Ze hoopt de wetsvoorstellen volgend voorjaar aan de Tweede Kamer voor te leggen zodat de nieuwe wetgeving in 2025 zou kunnen ingaan.

Met 37 verschillende maatregelen, straks verpakt in vijf tot zeven wetsvoorstellen, hoopt de minister in grote lijnen te bereiken dat werkenden vaker een vast contract krijgen terwijl bedrijven toch wendbaar blijven. In grote lijnen komt het erop neer dat nulurencontracten worden verboden en werkgevers die medewerkers drie keer aaneengesloten een tijdelijk contract aanbieden daarna vijf jaar moeten wachten voordat ze dat weer kunnen doen. Handreikingen richting werkgevers zijn dat kleine bedrijven een werknemer na een jaar ziekte mogen vervangen, en de invoering van een soort deeltijd-WW voor ondernemers die met een crisis te maken krijgen.

Minister van Gennip: “Meer zekerheid voor werkenden vinden we belangrijk. Vergeet niet dat momenteel veertig procent van de werknemers geen vast contract heeft; een aantal dat we maar niet zien teruglopen. Vandaar dat we niet alleen nulurencontracten willen verbieden, maar ook oproepcontracten gaan omzetten naar basiscontracten met een minimaal aantal uren dat er standaard wordt gewerkt. Werknemers moeten weten waar ze aan toe zijn; hun levens kunnen inplannen, We willen definitief afrekenen met het gegeven dat ze voor alles beschikbaar zijn en voor niets betaald worden.”

Uitzendkrachten geven we daarnaast sneller zekerheid. Bovendien moeten hun arbeidsvoorwaarden minstens gelijkwaardig zijn aan die van hun collega’s in vaste dienst. Met de maatregel dat werknemers na drie aaneengesloten tijdelijke contracten bij dezelfde werkgever pas na vijf jaar in plaats van de huidige zes maanden een nieuw contract mogen krijgen, willen we definitief afrekenen met de draaideurconstructie. Tijdelijk werk wordt daarmee ook echt tijdelijk.”

Zzp’ers worden in de plannen van de minister verplicht zich te verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid. Bovendien kondigt Van Gennip veel strengere controles op schijnzelfstandigheid aan. ‘Wanneer er sprake is van een gezagsverhouding”, aldus de minister, “kun je niet spreken van zelfstandigen. We hebben dan gewoon met werknemers te maken. Om de verplichte verzekering haalbaar te maken, denken we aan de invoering van een minimum uurtarief voor zzp’ers van € 30,- tot € 35,-.”

De minister benadrukt dat ze in haar plannen niet alleen aan zekerheid van werknemers denkt, maar ook aan de wendbaarheid voor werkgevers: “Kleine ondernemers willen we bij langdurige ziekte van een werknemer sneller duidelijkheid geven of hij een zieke werknemer kan vervangen en zodoende door kan met zijn bedrijf. De huidige vervangingstermijn van twee jaar wordt straks teruggebracht naar één jaar. Ten tweede zorgen we er met de crisisregeling personeelsbehoud voor dat je als werkgever je werknemers tijdens een crisis, na advies van de ondernemingsraad en het inlichten van de vakbond, tijdelijk minder kunt laten werken. Zo kunnen ze de crisisperiode overbruggen én hun werknemers in dienst houden.”

De regeling komt erop neer dat bedrijven in crisis hun werknemers maximaal zes maanden minstens twintig procent minder laten werken. Werknemers leveren daarbij geen WW-rechten in, maar krijgen wel minder betaald voor de niet-gewerkte uren. Dat mag echter niet meer dan tien procent aan loon schelen.

De minister heeft goede hoop met dit pakket aan maatregelen een solide basis gelegd te hebben voor ‘een nieuwe arbeidsmarkt voor de komende decennia’: “Gezien de eerste reacties van werkgevers en werknemers, denk ik dat we ons voldoende draagvlak verschaft hebben om de plannen verder vorm te geven en vervolgens door de Eerste en Tweede Kamer te loodsen.”