Nieuwe wetgeving moet concurrentiebeding moderniseren

De krapte op de arbeidsmarkt leidt ertoe dat werkgevers steeds vaker een concurrentiebeding in hun arbeidsovereenkomsten opnemen. Daarmee hopen ze goede medewerkers binnenboord te houden. Het kabinet vindt echter dat werknemers daardoor in veel gevallen ten onrechte worden beperkt in hun mogelijkheden op de arbeidsmarkt, ook al door de forse boetes die ze moeten betalen als ze van werkkring willen wisselen. Minister van Gennip en haar ambtenaren broeden nu op wetgeving om verkeerd gebruik van het concurrentiebeding tegen te gaan.

In het nieuwe wetsvoorstel, dat uiterlijk eind dit jaar voor internetconsultatie wordt vrijgegeven, wordt opgenomen dat werknemers die aan hun concurrentiebeding worden gehouden niet langer een boete moeten betalen, maar juist een vergoeding van hun werkgever moeten krijgen.

Het concurrentiebeding, de afspraak dat werknemers na het einde van hun contract niet in een soortgelijke functie aan de slag mogen bij een concurrerende organisatie, werd oorspronkelijk in het leven geroepen om de bedrijfsbelangen van werkgevers te beschermen. Uit onderzoek blijkt nu dat deze beperkende maatregel in veel gevallen verkeerd wordt gehanteerd. Het gevolg is dat werknemers belemmerd worden in hun doorstroom op de arbeidsmarkt en dat werkgevers steeds vaker onnodige hinder ondervinden bij het vinden van de juiste medewerkers.

Minister van Gennip zei daarover: “Natuurlijk kan een concurrentiebeding nodig zijn om bijvoorbeeld bedrijfsgeheimen of zakelijke relaties te beschermen, maar wat we nu zien, is dat het beding uitgegroeid is tot een soort standaard clausule van arbeidsovereenkomsten terwijl daar lang niet altijd een goede reden voor is. Het is daarom tijd om het concurrentiebeding grondig te moderniseren. We willen daarmee bereiken dat het op voorhand duidelijker wordt wanneer zo’n beding kan worden opgenomen en ingeroepen. Dat voorkomt bovendien veel onnodige gangen naar de rechtbank.”

Minister van Gennip wil in het nieuwe wetsvoorstel de volgende wijzigingen uitgewerkt zien:

• Het concurrentiebeding moet wat de duur betreft wettelijke begrensd worden;
• Het concurrentiebeding moet geografisch worden afgebakend, specifiek en gemotiveerd in het contract;
• De werkgever moet in vaste contracten het zwaarwichtige bedrijfsbelang van een concurrentiebeding goed kunnen motiveren, zoals dat nu al bij tijdelijke contracten het geval is;
• Wanneer een werkgever een vertrekkende werknemer aan het beding houdt, is de werkgever verplicht de werknemer een vergoeding te betalen in de vorm van een wettelijk bepaald percentage van het laatstverdiende salaris. Een dergelijke vergoeding moet ertoe leiden dat werkgevers niet zomaar klakkeloos een concurrentiebeding opnemen en inroepen.

Op dit moment legt dertig procent van de werkgevers in Nederland hun werknemers een concurrentiebeding op. Daarmee zijn naar schatting ruim drie miljoen werknemers aan deze beperkende bepaling gebonden. In verreweg de meeste gevallen gaat het om een standaard clausule in het contract die zelden wordt ingeroepen, maar wel degelijk een afschrikeffect heeft. Vaak betreft het bovendien werknemers zonder toegang tot geheime informatie of relaties. Daarmee wordt het beding voornamelijk ingezet om de uitstroom van medewerkers te voorkomen en is er dus sprake van oneigenlijk gebruik.