Ziekteverzuim stijgt voor zesde jaar op rij

Een verzuimpercentage van 5,6 houdt in dat een werknemer van elke duizend werkdagen er 56 wegens ziekte verzuimt. Omdat het ziekteverzuim steevast een piek vertoont in het eerste en vierde kwartaal, worden de cijfers van die periodes vergeleken met de cijfers van dezelfde periodes in de voorafgaande jaren.

In vrijwel alle branches was in het laatste kwartaal van vorig jaar sprake van een hoger ziekteverzuim. Maar met een gemiddeld verzuim van 8 procent spande de gezondheidszorg de kroon. Dat is vooral te wijten aan het hoge verzuim (9,3%) binnen de verpleging, de verzorging en de thuiszorg.

Binnen de sector openbaar bestuur was de stijging ten opzichte van het jaar ervoor het grootst: van 5,7 procent in 2021 naar 6,4 in 2022. Andere sectoren met een opvallend hoog verzuim zijn water- en afvalbeheer, onderwijs, transport en opslag, industrie en kinderopvang. De landbouw en visserij is al enkele jaren de sector met het laagste verzuim (3,3 procent in 2022). Maar ook binnen de horeca lijkt het de goede kant op te gaan: waar het ziekteverzuim er de laatste kwartalen flink steeg, meldden zich in het laatste kwartaal van 2022 een stuk minder werknemers ziek.

Volgens het CBS zijn de stijgende cijfers van vorig jaar deels te wijten aan de griepgolf in het najaar en de naweeën van corona. Daarnaast geldt de hoge werkdruk als grote boosdoener. Pieter Hein van Mulligen, hoofdeconoom van het CBS, zei daarover het volgende: “Griep en verkoudheid zijn nog altijd de belangrijkste aanstichters van hoge verzuimcijfers, maar de laatste jaren neemt vooral het aantal ziekmeldingen door psychische klachten schrikbarend toe. Ik ben bang dat die trend aanhoudt zo lang er in Nederland sprake is van meer vraag naar personeel, dan het aanbod van de juiste werknemers.”

Het is inderdaad een feit dat de huidige verzuimpercentages voor een groot deel toegeëigend kunnen worden aan werknemers met psychische klachten die vaak zes weken of langer ziek zijn. Het gaat dan vooral om stress gerelateerde klachten als overspannenheid, depressies en burn-outs. ArboNed berekende dat iemand met een burn-out gemiddeld 279 (!) dagen ziek thuis is.

Het CBS brengt sinds 1996 de verzuimcijfers in kaart. Van Mulligen: “Daardoor kunnen we bijvoorbeeld zien dat alleen in het vierde kwartaal van 2000 meer mensen ziek thuis zaten dan in het laatste kwartaal van vorig jaar. Er kwam toen een nieuwe wetgeving om het verzuim aan te pakken. Dat werkte: na 2002 daalden de verzuimcijfers aanzienlijk.”. De econoom doelt daarmee op de Wet verbetering Poortwachter die in 2002 werd ingevoerd om het grote aantal WAO’ers en de instroom daarvan terug te dringen. De wet verplicht werkgevers om bij ziekteverzuim meteen vanaf de eerste ziektedag een actief begeleidingstraject van medewerkers op te starten om ze zo snel mogelijk op de werkvloer te laten terugkeren.

Op de site van ArboNed, Fitadviser en Sazas vind je waardevolle tips voor ondernemers die ziekteverzuim willen terugdringen, verlagen en voorkomen. Zo is het verstandig om ervoor te zorgen dat je medewerkers veilig aan het werk kunnen.. Als je als werkgever regelmatig met je werknemers een gesprek voert waarin deze zich vrij voelen om hun zakelijke mening of persoonlijke gevoelens te kunnen delen, kun je (psychisch) ziekteverzuim in een vroeg stadium herkennen. Dat voorkomt op zijn beurt weer een lang ziekteverzuim. Het is ook belangrijk om voor genoeg ontspanning en pauzes te zorgen. Dit soort momenten zijn nodig voor medewerkers om elkaar op een informelere manier te leren kennen en daarmee het werkplezier te bevorderen.