Skip to content
Snel en professioneel Binnen 24 uur op contract Kundige HR-adviseurs Maatwerk oplossingen
Blog-beeld-DPR-flexwerkers

Steunmaatregel flexwerkers voorlopig van de baan

Laatste update op 20 juli 2020 om 07:05 am
Leestijd: 6 minuten

Een tijdelijke en uitvoerbare oplossing voor flexwerkers die werkloos zijn geworden, maar niet voldoen aan de voorwaarden voor WW of bijstand, lijkt voorlopig nog ver weg. In een verklaring zegt minister Koolmees dat hij op dit vlak helaas geen maatwerk kan leveren. Aan de regeling zouden volgens de minister ook nog eens teveel risico’s van willekeur en oneigenlijk gebruik kleven. Bovendien is hij er bang voor dat de steunmaatregel een te grote inzet van de schaarse UWV-capaciteit zou vergen.

Op verzoek van de Tweede Kamer moest het kabinet een regeling bedenken voor flexwerkers voor wie het sociale vangnet geen oplossing biedt. Omdat een gerichte, loongerelateerde regeling voor deze groep op korte termijn niet haalbaar bleek, kwam het kabinet met de TOFA op de proppen, de Tijdelijke Overbruggingsregeling voor Flexibele Arbeidskrachten, een vaste tegemoetkoming van € 600,- per maand voor een periode van drie maanden. Het ging om een regeling voor flexwerkers die in februari minimaal € 500,- per maand verdienden, maar dat bedrag in april met minimaal de helft zagen teruglopen.

Teveel hindernissen

Het kabinet komt tot de conclusie dat de regeling weliswaar uitvoerbaar is, maar teveel nadelen kent die bovendien ook nog eens te complex zijn. “We hebben samen met gemeenten en UWV diverse beleidsopties onderzocht en daarbij werkelijk elke steen omgekeerd”, aldus minister Koolmees. “Uiteindelijke conclusie was dat de TOFA de enige reële mogelijk was om flexwerkers die tussen wal en schip vallen tegemoet te komen. Uit nader onderzoek bleek echter dat invoering op dermate veel hindernissen stuitte dat er steeds grotere twijfel ontstond. Daarom heb ik besloten eerst nog met de Tweede Kamer in overleg te gaan over de wenselijkheid om de regeling in te voeren.”

Eén bedrag voor iedere ontvanger

Omdat er sprake was van één bedrag voor iedere ontvanger, zou de tegemoetkoming in sommige gevallen hoger kunnen zijn dan het inkomensverlies; soms zelfs hoger dan het totale inkomen dat de ontvanger voorheen verdiende. Gevolg daarvan zou dan weer kunnen zijn dat iemand die wél recht heeft op WW, financieel slechter af is dan iemand die geen recht heeft op WW en de TOFA aanvraagt. Daarnaast zouden ook mensen die jarenlang zonder eigen inkomen hebben geleefd, bijvoorbeeld doordat hun partner kostwinner was, maar in februari toevallig wat bijverdiensten hadden, voor de tegemoetkoming in aanmerking komen. Aan de andere kant zouden mensen die door hun arbeidsverleden juist meer aanspraak op de TOFA zouden maken, weer net buiten de boot kunnen vallen.

Bijverdienende studenten

Nederland telde vorig jaar ruim 800.000 flexwerkers: 545.000 oproep- en invalkrachten en 266.000 uitzendkrachten. Net iets meer dan de helft (57%) van deze groep heeft na ontslag recht op WW. Van die overige 43% heeft overigens een deel ook recht op WW, bijvoorbeeld werknemers die zes maanden onafgebroken bij één werkgever hebben gewerkt. De groep waarvoor de TOFA bestemd zou zijn, en nu dus voorlopig met lege handen blijft staan, bestaat uit bijna 270.000 oproep- en uitzendkrachten. Het gaat daarbij om bijvoorbeeld bijverdienende studenten en starters op de arbeidsmarkt die door de coronacrises hun baantje verloren.

Gemengde reacties op tweede steunpakket
gemengde-reacties-op-tweede-steunpakket
arbeidsmarkt, corona, coronacrisis, now, ontslag, regeling, Wab
27 mei

Een dreigende ontslaggolf, een tsunami aan faillissementen en de situatie dat bijna twintig procent van de Nederlandse bevolking overeind wordt gehouden met een of andere vorm van overheidssteun; het economische klimaat heeft hier wel eens betere tijden gekend. Veel ondernemers die het water ondertussen aan de lippen staat, keken dan ook halsreikend uit naar het tweede steunpakket van de regering. Afgelopen week maakte het kabinet de details van de NOW 2.0 bekend. Voor de regeling wordt een bedrag van maar liefst 13 miljard euro uitgetrokken.

Belangrijkste maatregelen uit het tweede steunpakket zijn dat de NOW-regeling wordt verlengd en de ontslagboete beperkt. Daarnaast is de TOGS-regeling geschrapt om plaats te maken voor een regeling waarbij ondernemers, verspreid over meerdere maandelijkse termijnen, een bedrag van maximaal € 20.000,- kunnen ontvangen. De bekendmaking van het steunpakket ging gepaard met de boodschap dat het pakket beoogt zoveel mogelijk bedrijven en banen te redden, maar dat álles redden er onder de huidige omstandigheden simpelweg niet inzit. Het kabinet benadrukt dan ook dat het noodpakket uitsluitend bestemd is voor in essentie gezonde bedrijven.

NOW-regeling verlengd

De looncompensatiemaatregel die bij een minimale omzetdaling van 20% de loonkosten tot maximaal 90% van de loonsom (gerelateerd aan het omzetverlies) vergoedt, wordt met drie maanden verlengd. De tegemoetkoming voor niet-loonkosten wordt uitgebreid naar 40% van de kosten. Bedrijven komen alleen voor de NOW 2.0 in aanmerking als ze in 2020 geen bonussen of dividend uitkeren. Waar de algemene verwachting was dat de uit twee componenten opgebouwde ‘strafmaatregel’ bij ontslag om bedrijfseconomische redenen volledig geschrapt zou worden, is die in de nieuwe regeling beperkt: de korting op de subsidie over de loonkosten blijft gehandhaafd, maar de boete van vijftig procent van de loonkosten die daar bovenop kwam, is geschrapt.

Transitievergoeding

Dat neemt echter niet weg dat werkgevers in geval van bedrijfseconomisch ontslag nog steeds naar het UWV moeten om toestemming te krijgen en verplicht zijn de transitievergoeding te betalen. Bovendien krijgen de werkgevers een inspanningsverplichting om werknemers te stimuleren om bij- of om te scholen. Onder de noemer ‘NL leert door’ wordt een crisispakket in het leven geroepen waarmee scholing gestimuleerd kan worden. Dat pakket is niet alleen toegankelijk voor werknemers in vaste dienst, maar ook voor flexwerkers en zzp’ers.

Voorschot

De NOW 2.0 kan naar alle waarschijnlijkheid per 6 juli aanstaande worden aangevraagd en duurt vervolgens tot en met 31 augustus. Net als bij de eerste NOW-regeling wordt ook nu weer een voorschot van 80% van de tegemoetkoming verstrekt.

TOGS en TOZO

De TOGS-regeling, die bestond uit een eenmalige tegemoetkoming aan ondernemers in getroffen sectoren, is geschrapt om plaats te maken voor een nieuwe regeling: ondernemers met maximaal 250 medewerkers kunnen bij een inkomensverlies van minimaal 30% in aanmerking komen voor een tegemoetkoming van maximaal € 20.000,-.  Dat bedrag is vooral bedoeld voor de betaling van de vaste lasten. De bekendmaking van deze regeling ging vergezeld van de opmerking van minister Wiebes dat ‘ondernemers zich wel goed moeten voorbereiden op de nieuwe economie’. De TOZO-regeling, waarbij het inkomen van zelfstandigen wordt aangevuld, wordt onder strengere eisen verlengd. In tegenstelling tot de eerdere regeling, telt het inkomen van de partner nu wél mee. Mocht dat inkomen hoger zijn dan het sociaal minimum, komt het recht op uitkering te vervallen.

Meer structurele regeling

Voorzitter Han Busker van vakbond FNV vindt dat het kabinet met het schrappen van de ontslagboete in de nieuwe NOW-regeling haar vertrouwen op het spel zet. Hij is van mening dat het steunpakket totaal niet in balans is en noemt de maatregelen ondoordacht en contraproductief. “Aan de ene kant geef je miljarden uit om banen te behouden, terwijl je aan de andere kant de achterdeur wijd open zet om medewerkers te ontslaan”, aldus de vakbondsbons. “Wij snappen best dat er reorganisaties moeten volgen, maar neem dan de tijd om de zaken goed te regelen. Dat zou kunnen door de ontslagboete tot september te behouden en ondertussen in gesprek te gaan over een meer structurele regeling. Dat doe je het netjes. Bovendien bied je op die manier perspectief aan mensen die hun baan verliezen.”

Doekje voor het bloeden

Busker ziet wel mogelijkheden voor dat perspectief, bijvoorbeeld door de afbouw van de WW, vooral nu de kans om een nieuwe baan te vinden met de dag kleiner wordt, minder snel te laten verlopen. Belangrijker vindt hij echter dat de ontslagboete met onmiddellijke ingang in ere hersteld wordt. “We gaan alles in het werk stellen om de Tweede Kamer daartoe te bewegen”, aldus de voorzitter. “De coronacrisis gaat niet alleen over economie en gezondheid maar vooral ook over de mensen in dit land. Luister dan ook naar hen!” Dat het kabinet vijftig miljoen euro uittrekt voor de omscholing van medewerkers, doet hij af als ‘een doekje voor het bloeden’. Bovendien vindt hij het onzinnig dat de bedrijven grotendeels zelf zorg moeten dragen voor die omscholing. “Als je de NOW-regeling aanvraagt, liggen je prioriteiten volgens mij niet bij de omscholing van je personeel”, aldus een getergde Busker.

Vergoeding ontslagkosten

De reacties van werkgeverszijde zijn minder fel, maar van volledige tevredenheid is ook hier geen sprake. Inmiddels is een breed offensief aan het ontstaan dat ervoor pleit dat de overheid nog verder gaat met de ondersteuning door ook de kosten voor ontslag te vergoeden. MKB-Nederland zegt al met het ministerie in gesprek te zijn om over een breder plan voor onder andere de transitievergoeding voor sectoren in nood. Ook vanuit de horeca en retail wordt die wens steeds nadrukkelijker op tafel gelegd. De algemene insteek daarbij is dat de anderhalve meter-economie in deze branches tot dermate ingrijpende reorganisaties leidt dat ondernemers die het ondanks alle omstandigheden wellicht op het nippertje zouden redden, door de hoge ontslagvergoedingen alsnog kopje onder dreigen te gaan.

Extra golf faillissementen

Directeur Dirk Beljaarts van Koninklijke Horeca Nederland zegt dat een groot deel van de horecaondernemers door de gedwongen sluiting in de afgelopen maanden volledig door hun reserves heen is. “We mogen dan vanaf volgende week weliswaar weer open, maar zoals bekend wel met de nodige restricties. Het mag duidelijk zijn dat je veel minder personeel nodig hebt als je maar 30% van je omzet kunt draaien. Maar de transitievergoeding dreigt ons te nekken. Daarom vragen wij het kabinet met om die kosten ook te vergoeden. Anders volgt een extra golf aan faillissementen.”

Geen gelopen koers

Aanstaande donderdag gaat de Tweede Kamer met de minister in debat over het nieuwe steunpakket. Of Wouter Koolmees de door hem zo vurig gewenste ‘brede politieke steun’ krijgt, is nog maar zeer de vraag: door het schrappen van de ontslagboete, verloor de minister de afgelopen weken de steun van achtereenvolgens PVV, GroenLinks, SP en PvdA. De NOW 2.0 is dan ook zeker nog geen gelopen koers.

Back To Top